پس از صدور کیفرخواست ۷۱۵ صفحه‌ای و برگزاری ۷ جلسه دادگاه، یکی از متهمان به ۶ سال حبس برای جاسوسی، ۵ سال حبس به اتهام اجتماع و تبانی و ۲۰ سال حبس در تبعید به اتهام همکاری با اسرائیل محکوم شد. متهم دوم نیز به ۱۰ سال حبس برای جاسوسی، ۵ سال حبس برای اجتماع و تبانی و ۱۷ سال حبس برای معاونت در همکاری با رژیم صهیونیستی محکوم شد. احکام صادره ظرف ۲۰ روز قابل فرجام‌خواهی در دیوان عالی کشور است و ایام بازداشت متهمان نیز به استناد قانون کسر خواهد شد.
کانال تبادل؛ آمادگی تهران و پاریس برای تبادل زندانیان
با توجه به اظهارات وحید جلال‌زاده، به نظر می‌رسد ایران و فرانسه خود را برای تبادل زندانیان آماده می‌کنند. این کانال تبادل که به صورت محرمانه و با هماهنگی دو کشور طراحی شده، می‌تواند شامل مهدیه اسفندیاری و دو تبعه فرانسوی باشد. جلال‌زاده اعلام کرد اقدامات حقوقی، کنسولی و دیپلماتیک به طور منظم در حال پیگیری و این نشان‌دهنده توافق ضمنی دو طرف برای اجرای تبادل است.
ایجاد چنین کانالی نشان‌دهنده درک متقابل طرفین از ضرورت کاهش تنش‌های دوجانبه و بهبود همکاری‌های دیپلماتیک است. ایران در سال‌های اخیر همواره به دنبال بازگرداندن شهروندان خود از زندان‌های خارجی بوده و طراحی بسته‌های ویژه سیاسی و کنسولی، حاکی از تلاش برای حفظ حقوق شهروندان در چارچوب قوانین بین‌المللی و منافع ملی است. از سوی دیگر، فرانسه نیز با وجود حساسیت‌های امنیتی و اطلاعاتی، به نظر می‌رسد به تبادل زندانیان به عنوان ابزار کاهش تنش‌های دوجانبه نگاه می‌کند.
پیشینه مذاکرات دیپلماتیک میان ایران و فرانسه، به ویژه پس از بازداشت شهروندان ایرانی و دو تبعه فرانسوی، نشان می‌دهد که آمادگی برای تبادل زندانیان، به عنوان یک گزینه موثر برای کاهش تنش‌ها، مورد توافق ضمنی دو طرف پس از اقدام مخرب تروئیکا در فعالسازی ماشه و بازگشت قطعنامه‌های شورای امنیت است. در صورت تحقق این تبادل، می‌توان انتظار داشت که دو کشور مسیر دیپلماسی و مذاکره خود را با هدف بهبود روابط و کاهش تنش‌ها ادامه دهند.
این تبادل می‌تواند یک الگوی جدید برای مدیریت بحران‌های دوجانبه میان ایران و کشورهای اروپایی ارائه دهد. بسته‌های سیاسی و کنسولی طراحی‌شده، از یک سو تضمین‌کننده حفظ حقوق شهروندان و از سوی دیگر ابزار مؤثری برای ایجاد اعتماد متقابل میان تهران و پاریس هستند. همچنین، توجه به ملاحظات امنیتی و اطلاعاتی فرانسه در این فرآیند، نشان‌دهنده تعهد دو طرف به رعایت چارچوب‌های قانونی و دیپلماتیک است.
تبادل زندانیان؛ نقطه آغازین احتمالی در بازسازی مناسبات یخ‌زده ایران و اروپا
همانطور که گفته شد اگر این تبادل عملیاتی شود و شاهد جابه‌جایی مهدیه اسفندیاری با دو تبعه فرانسوی باشیم، می‌توان آن را به عنوان نقطه آغازین بهبود روابط ایران و اروپا پس از فعالسازی مکانیزم ماشه و بازگشت قطعنامه‌ها تلقی کرد. این اقدام نه‌تنها نمایانگر توان دیپلماسی ایران در مدیریت پرونده‌های حساس است، بلکه نشان‌دهنده ظرفیت فرانسه و کشورهای اروپایی برای تعامل عملی و کاهش تنش‌هاست.
باید در نظر داشت که فرانسه به عنوان پیشران دیپلماتیک اتحادیه اروپا، نقش تعیین‌کننده‌ای در شکل‌دهی به سیاست‌ها و تحرکات قاره سبز ایفا می‌کند. پاریس در کنار بروکسل و وین، به مثابه یک «تنظیم‌کننده» عمل می‌کند که نه‌تنها مسیر دیپلماسی اروپایی را هدایت می‌کند، بلکه ظرفیت تأثیرگذاری بر دیگر اعضای اتحادیه و کشورهای همسو را نیز داراست. در چنین چارچوبی، مدیریت هوشمندانه وضعیت پس از فعال شدن کانال تبادل دیپلماتیک میان تهران و پاریس می‌تواند به عنوان نقطه عطفی در روابط ایران با اروپا تلقی شود.
بهره‌گیری از این فرصت، امکان تقویت اعتماد متقابل و کاهش تنش‌ها را فراهم می‌آورد و زمینه را برای گسترش تعاملات دیپلماتیک و اقتصادی با سایر کشورهای اروپایی هموار می‌سازد. به عبارت دیگر، موفقیت در مدیریت این کانال نه‌تنها محدود به دو کشور نیست، بلکه می‌تواند نقشی راهبردی در بازتعریف رابطه تهران با قاره سبز ایفا کند و فرآیند بهبود مناسبات یخ‌زده را تسریع کند.
با این حال، استفاده از این تبادل به عنوان نقطه شروع کاهش تنش، وابسته به ابتکار عمل و جدیت طرفین است. اگر ایران و فرانسه بتوانند همکاری مستمر، شفاف و مبتنی بر احترام متقابل را در پیش بگیرند، این اقدام می‌تواند به کاهش تدریجی فشارهای دیپلماتیک و ایجاد فضای اعتماد متقابل منجر شود. در غیر این صورت، احتمال دارد که تنها به یک حرکت نمادین تبدیل شود و تأثیر آن بر مناسبات دوجانبه محدود باقی بماند.
اهمیت این تبادل از آن جهت افزایش یافته که مناسبات ایران و اروپا پس از بازگشت قطعنامه‌ها و فعالسازی مکانیزم ماشه، به شدت یخ زده و همراه با فشارهای اقتصادی و سیاسی بوده است. اقدام ایران برای آزادسازی مشروط اسفندیاری و آماده‌سازی کانال تبادل نشان می‌دهد که تهران به دنبال یافتن ابزارهای عملی برای کاهش تنش‌ها و بازسازی روابط است.
علاوه بر این، این تبادل می‌تواند پیام مثبتی به جامعه بین‌المللی ارسال کند که ایران با وجود تنش‌های سیاسی و اقتصادی، آماده همکاری متقابل و دیپلماسی سازنده است. اجرای موفق این تبادل می‌تواند فضای اعتماد محدود میان ایران و اروپا را تقویت کند و مسیر مناسبات آتی را برای کاهش فشارهای تحریمی و سیاسی هموار سازد.
در نهایت، روشن است که اجرای تبادل زندانیان تنها یک گام در فرآیند طولانی بهبود روابط است و نیازمند استمرار مذاکرات، رعایت حقوق متقابل و پیگیری دیپلماسی فعال در سطح رسمی و غیررسمی است. هرگونه عقب‌نشینی یا عدم شفافیت در اجرای این اقدام می‌تواند اثرگذاری آن را محدود کرده و فرصت تاریخی برای کاهش تنش‌های دوجانبه را از بین ببرد.
پرونده مهدیه اسفندیاری و دو تبعه فرانسوی می‌تواند نه‌تنها به آزادی و بازگشت شهروندان ایرانی به وطن منجر شود، بلکه سکویی برای آغاز بازسازی روابط ایران و اروپا پس از دوره‌ای طولانی از یخ‌زدگی و تنش‌های دیپلماتیک باشد. این فرآیند نشان می‌دهد که دیپلماسی فعال، ابزارهای حقوقی و کانال‌های تبادل می‌توانند به‌طور همزمان امنیت شهروندان و منافع ملی را تضمین کنند و زمینه تعامل سازنده را فراهم آورند.
