آماده بازتعریف روابط با مسکو هستیم

به نقل از  الجزیره، الشرع، به ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، گفت که به دنبال «بازسازی و بازتعریف روابط» با مسکو، متحد کلیدی بشار اسد، است. الشرع این اظهارات را دیروز چهارشنبه در دیدار با پوتین در مسکو در اولین سفر رسمی خود به کشوری که میزبان اسد از زمان تبعیدش از سوریه در ۱۰ماه پیش بوده است، بیان کرد. الشرع در کرملین به پوتین گفت: «ما در تلاشیم تا ماهیت این روابط را به شیوه‌ای جدید احیا و تعریف کنیم تا استقلال، حاکمیت و همچنین وحدت و تمامیت ارضی و ثبات امنیتی سوریه حفظ شود.» رهبر سوریه اطمینان داد که دمشق به تمام توافقات گذشته با مسکو پایبند خواهد بود. او گفت: «روابط دوجانبه و منافع مشترکی وجود دارد که ما را با روسیه پیوند می‌دهد و ما به تمام توافقات انجام‌شده با آن احترام می‌گذاریم.»

اگرچه برخی منابع مانند «رویترز» و«آژانس فرانس پرس» گزارش دادند که الشرع در دیدار با پوتین درخواست تحویل اسد را مطرح خواهد کرد، اما او در اظهارات کوتاه تلویزیونی هیچ اشاره‌ای به این موضوع حساس دیپلماتیک نکرد. گمانه‌زنی‌ها حاکی از این است که این مساله احتمالا در دیدارهای خصوصی او با پوتین مطرح می‌شود. سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، قبل از این دیدار گفته بود که روسیه به اسد پناه داد؛ زیرا جان او در خطر بود. با این حال، تحلیلگران معتقدند که الشرع می‌داند مسکو به دلایل حیثیتی با این درخواست موافقت نخواهد کرد و این موضوع بیشتر یک حرکت پروتکلی برای راضی نگه داشتن متحدان داخلی‌اش است.

الجزیره در گزارشی در همین رابطه نوشت، پوتین ضمن تمجید از «موفقیت بزرگ» الشرع از دهه‌ها «روابط ویژه» بین دو کشور سخن گفت و تصریح کرد که مسکو همیشه منافع مردم سوریه را در نظر داشت. رهبر کرملین افزود: دولتش می‌خواهد این روابط را گسترش دهد. پوتین همچنین از انتخابات پارلمانی اخیر در سوریه – اولین انتخابات پسا‌اسد – تمجید کرد و گفت که این روند روابط بین همه نیروهای سیاسی را تقویت خواهد کرد. پوتین گفت: «من معتقدم که این یک موفقیت بزرگ برای شماست؛ زیرا منجر به تحکیم جامعه می‌شود و به‌رغم اینکه سوریه در حال حاضر دوران سختی را پشت سر می‌گذارد، با وجود این روابط و همکاری بین همه نیروهای سیاسی در سوریه را تقویت خواهد کرد.»

پوتین با بیان اینکه روابط عمیقی با مردم سوریه دارد، گفت که هزاران نفر از طریق ازدواج و دوستی با هم مرتبط هستند و بیش از ۴۰۰۰ جوان سوری در حال حاضر در موسسات آموزش عالی روسیه تحصیل می‌کنند. پوتین گفت: «امیدوارم که آنها در آینده سهم قابل‌توجهی در توسعه و تقویت دولت سوریه داشته باشند.» پوتین با بیان اینکه «کمیسیون بینادولتی بین روسیه و سوریه» از سال۱۹۹۳ وجود داشته و کار خود را از سر گرفته است، از الشرع برای استقبال از هیات بین وزارتخانه‌ای به رهبری الکساندر نواک، معاون نخست‌وزیر روسیه، تشکر کرد.

به‌رغم اینکه روسیه از حامیان اسد بود، اما حاکمان جدید دمشق رویکردی عمل‌گرایانه در روابط با مسکو – همچون روابط با سایر کشورها- اتخاذ کرده‌اند. برای دمشق، حفظ روابط با روسیه برای بازسازی کشور جنگ‌زده و تقویت مشروعیت بین‌المللی دولت مهم است. «فرانس ۲۴» هم در روایتی از این دیدار نوشت که الشرع با اذعان به روابط تاریخی دو کشور، گفت که با خارج کردن دمشق از انزوا در صحنه جهانی، به دنبال تنظیم مجدد این روابط است. الشرع که به زبان عربی صحبت می‌کرد، به پوتین گفت: «روابط دوجانبه و منافع مشترکی ما را به روسیه پیوند می‌دهد و ما به تمام توافق‌های انجام‌شده با آن احترام می‌گذاریم. ما در حال کار روی بازتعریف ماهیت روابط با روسیه هستیم.»

رویترز نیز در گزارشی از این دیدار نوشت، پوتین به الشرع گفت که مسکو آماده است تا هر کاری که در توان دارد برای عملی کردن آنچه او «آغازهای جالب و مفید بسیاری» خواند، انجام دهد. روسیه غیر از دو پایگاه اصلی در سوریه -پایگاه هوایی حمیمیم در استان لاذقیه و تاسیسات دریایی آن در طرطوس در سواحل مدیترانه- در فرودگاه قامشلی (در شمال شرقی نزدیک مرزهای ترکیه و عراق) نیز حضور نظامی دارد. سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، گفت که مسکو معتقد است دمشق خواهان باقی ماندن پایگاه‌های نظامی است و از ایده‌ای سخن گفت که بر اساس آن می‌توان از این پایگاه‌ها به‌عنوان مراکز لجستیکی برای رساندن کمک به آفریقا از طریق دریا و هوا نیز استفاده کرد. یک منبع سوری گفت که مقامات سوری به دنبال تضمین‌هایی هستند که روسیه به تسلیح مجدد بقایای نیروهای اسد کمکی نخواهد کرد. به گفته همین منبع، الشرع امیدوار است که روسیه به بازسازی ارتش سوریه نیز کمک کند.

تا پیش سقوط اسد، مسکو از توافق‌های موسوم به «آشتی» بین نیروهای دولتی و جناح‌های مخالف در چندین بخش از سوریه حمایت کرده بود که منجر به تخلیه ده‌ها هزار غیرنظامی و جنگجو به ادلب شده بود؛ هرچند که جناح مخالف «هیئت تحریرالشام» که الشرع یکی از رهبران آن بود، جزو این گروه‌ها نبود. در طول جنگ داخلی سوریه در سال۲۰۲۰، روسیه «هیئت تحریر الشام» را در فهرست گروه‌های «تروریستی» خود قرار داد. با این حال، برای پوتین، این دیدار نمایشگر انعطاف‌پذیری ژئوپلیتیک او بود.