بازار آشفته نشر و تهدید هوش مصنوعی؛ ترجمه انسانی تا کی دوام می‌آورد؟

آیا در آینده‌ای نه‌چندان دور، ترجمه انسانی تنها در دسترس خواص خواهد بود؟ کیهان بهمنی مترجم، در گفت‌وگویی با ما از چالش‌های اخلاقی، فرهنگی و اقتصادی ترجمه در عصر هوش مصنوعی می‌گوید؛ جایی که ترجمه دیگر صرفاً انتقال زبان نیست، بلکه مرز میان اصالت و شبیه‌سازی را مشخص می‌کند.

به گزارش اکو رسانه ، به نقل از خبرآنلاین ؛ ریحانه اسکندری: با رشد پرشتاب هوش مصنوعی و ورود آن به عرصه‌های مختلف، حوزه ترجمه نیز با تحولات بزرگی مواجه شده است. در حال حاضر، موضوع ظهور و ورود هوش مصنوعی به این حوزه به حدی جدی شده است که حتی در سایت کتابخانه ملی نیز بخشی را به آثار ترجمه‌شده با کمک هوش مصنوعی اختصاص داده‌اند. این روند پر شتاب باعث شده که بسیاری از کارشناسان آن را تهدیدی جدی برای جایگاه مترجمان انسانی معرفی کنند.

در شرایطی که فرار از تکنولوژی امکان پذیر نیست این سوال به وجود می‌آید که آیا ورود هوش مصنوعی باعث کشته شدن خلاقیت انسانی مترجمان در این صنعت می‌شود و شور و  رقابت را از پروسه ترجمه حذف می‌کند؟

در همین رابطه، کیهان بهمنی، مترجم، منتقد و استاد دانشگاه، در گفت‌وگویی با خبرآنلاین، به آسیب‌شناسی این موضوع پرداخت.

او در پاسخ به پرسشی درباره امکان حذف تدریجی مترجم انسانی گفت: «صددرصد این اتفاق خواهد افتاد. اگر ما ترجمه را به دو بخش اولیه تقسیم کنیم، که در مطالعات ترجمه نیز این تقسیم‌بندی رایج است، یعنی ترجمه ادبی و ترجمه متون غیرادبی، قطعاً هوش مصنوعی به‌زودی مترجم انسانی را کنار می‌گذارد. در مورد متون حقوقی، سیاسی، اقتصادی، بازرگانی و تمامی موارد مشابه، دیگر نیازی به مترجم انسانی نیست. یعنی آن عامل انسانی به کلی کنار گذاشته می‌شود.»

بهمنی افزود: «در ترجمه ادبی اما زمان بیشتری لازم است تا هوش مصنوعی بتواند جای مترجم انسانی را بگیرد. حداقل این است که برای ترجمه متون ادبی، وجود یک عامل انسانی، یعنی یک مترجم و ویراستار  ضروری است تا متن‌ها را بازسازی و ویرایش کنند. چراکه در ادبیات، ما با زبان روزمره و اولیه مواجه نیستیم؛ بلکه با زبانی سروکار داریم که به واسطه مجوزهای شاعرانه یا آنچه مجوزهای ادبی می‌نامیم، اجازه‌ی هر نوع خلاقیتی را به نویسنده می‌دهد. به همین دلیل فکر می‌کنم در این حوزه، هوش مصنوعی هنوز نتوانسته و شاید نتواند در آینده‌ای نزدیک جایگزین مناسبی باشد.»

او در ادامه درباره خلاقیت انسانی در ترجمه و اهمیت آن برای مخاطبان گفت: «وقتی از خلاقیت صحبت می‌کنیم، باید در نظر داشت که این پدیده در ترجمه بسیار نادر و کمیاب است. مثلاً هنگام واژه‌سازی در ترجمه‌ی متنی رئال درباره زندگی روزمره، ممکن است فقط چند واژه نیاز به خلاقیت داشته باشند. تنها چیزی که باقی می‌ماند سبک نگارش است؛ که البته بین نویسندگان مختلف تفاوت دارد. مثلاً نثر “همینگوی” با نثر “جیمز جویس” خیلی فرق می‌کند. مترجم هم حتماً باید به این تفاوت‌ها آگاه باشد. اما به نظر من با قدرت و سرعتی که هوش مصنوعی دارد، بالاخره یک روز به آن سطح خواهد رسید؛ اگرچه هنوز زمان می‌طلبد.»

بازار آشفته نشر و تهدید هوش مصنوعی؛ ترجمه انسانی تا کی دوام می‌آورد؟
کیهان بهمنی

بهمنی درباره اهمیت ترجمه انسانی برای مخاطب عام اظهار داشت: «به نظر من این موضوع که مخاطب به ترجمه انسانی توجه دارد غلط است. من فکر نمی‌کنم مخاطب چندان برایش اهمیت داشته باشد که ترجمه توسط عامل انسانی انجام شده یا کامپیوتر. چون در حالت عادی هم تعداد مخاطبانی که با نام مترجمان آشنا هستند بسیار کم است. به‌خصوص در بازار کتاب ایران ما تعداد کمی مخاطب حرفه‌ای کتاب‌خوان داریم. آنچه در عمل مشاهده می‌شود این است که معیار انتخاب کتاب، بیشتر قیمت و نام اثر است تا نام مترجم. با اینکه بارها درباره این موضوع صحبت شده، هنوز طیف وسیعی از خوانندگان دقت نمی‌کنند که مترجم شناخته‌شده است یا نه. البته ما گروهی از خوانندگان حرفه‌ای داریم که به این مسائل توجه می‌کنند، اما در آینده، همین اکثریت کم‌توجه، مخاطب اصلی بازار خواهند بود.»

او در ادامه در رابطه با این موضوع که با ورود هوش مصنوعی به صنعت ترجمه حس رقابت بین ناشرین و مترجمین از بین می‌رود گفت: «در گذشته رقابت بین ناشران برای انتشار سریع‌تر و بهتر یک ترجمه از یک اثر مطرح وجود داشت، اما حالا این رقابت هم ممکن است از بین برود.»

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

جستجو